بررسی میکروسکوپیک تغییرات سلول های پوششی مخاط نرمال دهان متاثر از رادیوتراپی و شیمی درمانی در مبتلایان به سرطان سروگردن

سابقه و هدف: مطالعات محدودی در مورد تاثیرات رادیوتراپی و شیمی درمانی در سطح سلولی صورت گرفته اند. مطالعه حاضر با هدف تعیین تغییرات سلولی مخاط نرمال دهان متاثر از رادیوتراپی و شیمی درمانی در مبتلایان به سرطان سرو گردن انجام گرفت.مواد و روشها: این مطالعه نیمه تجربی، بر روی 70 بیمار جهت ارزیابی اثرات رادیوتراپی و شیمی درمانی بر سلول های نرمال مخاط دهان آنها که در محدوده فیلد درمانی قرار داشت، انجام شد. دو لام یکی از مخاط کراتینیزه و دیگری از مخاط غیرکراتینیزه دهان در ابتدا و انتهای درمان تهیه و با استفاده از میکروسکوپ نوری به صورت blind بررسی و با یکدیگر مقایسه شدند. برای مقایسه های آماری از آزمون های Marginal Homogeneity, Mc Nemar و Wilcoxon استفاده شد.یافته ها: مقایسه لام های سیتولوژی نشان دهنده تغییرات هسته، سیتوپلاسم، نسبت N/C ratio، پیدایش اشکال بیزار، اینورمالیتی سلولی، واکوئله شدن هسته و سیتوپلاسم در سلول های متاثر از درمان بود که تفاوت معنی داری با قبل از درمان داشت (P<0.001). همچنین کراتین سازی در سلول های طبقات پایین مخاط دهان در لام های سیتولوژی بعد از درمان مشهود بود (P<0.01). تعداد سلول های التهابی در زمینه این لام ها به طور معنی داری افزایش یافته بود (P<0.001). ازدیاد آپوپتوز سلولی، سلول های گرانولر فراوان با گرانول های خیلی بزرگ، مشاهده سلول های چند هسته ای با هستک های واضح، رویت کلنی باکتری و کاندیدا در زمینه لام های مورد مطالعه بعد از درمان از دیگر یافته های بدست آمده بود.نتیجه گیری: رادیوتراپی و شیمی درمانی موجب غیرنرمال شدن هسته و سیتوپلاسم، تغییر N/C ratio، ابنورمالیتی سلولی، واکوئلیزاسیون سلول، پیدایش سلول هایی با اشکال عصب می شود.